ઉત્તર પ્રદેશના સીતાપુરના બેલહારી ગામના રહેવાસી સુધીર ગાંધીને ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર તરફથી અદ્યતન પ્રગતિશીલ ખેડૂતનો એવોર્ડ મળ્યો છે. તે ત્રણ એકરમાં કેળાની ખેતી કરે છે. જેમાં તેઓ એકર દીઠ 4 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો મેળવે છે.
આ ખરીફ પાકની ખેતીની મોસમ છે અને આ પાકોને વધુ પાણીની જરૂર પડે છે. આવી સ્થિતિમાં, સરકાર ફળદ્રુપ પાકને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઘણી યોજનાઓ પર કામ કરી રહી છે. જેમાં, કેળાના પાક પણ છે, જે નફાકારક ખેતી માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં ઉત્તર ભારતના ઘણા ખેડૂતો હવે પરંપરાગત ખેતી છોડીને કેળાની ખેતી તરફ વળી રહ્યા છે.
એકર દીઠ 4 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો
ઉત્તર પ્રદેશના સીતાપુરના બેલહારી ગામના રહેવાસી સુધીર ગાંધીને યુપી સરકાર તરફથી અદ્યતન પ્રગતિશીલ ખેડૂતનો એવોર્ડ મળ્યો છે. સુધીર ગાંધી ત્રણ એકરમાં કેળાની ખેતી કરે છે. એકર દીઠ, તે આમાંથી વાર્ષિક 4 લાખ સુધીનો નફો મેળવે છે. જો બજારની સ્થિતિ થોડી સારી હોય તો આ નફો વધીને 5 લાખ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે, કેળાની ખેતી કરતી વખતે બે છોડની વચ્ચે 6 ફૂટ અને લાઈનથી લાઈન 9 ફૂટ જેટલું અંતર રાખે છે. આ દરમિયાન, તે ખાલી જગ્યા પર ગલગોટા અને આદુ જેવા છોડ અને ફૂલોની ખેતી કરે છે. આનો ફાયદો એ છે કે કેળાના પાકનો ખર્ચ અન્ય પાકવાળા છોડમાંથી નીકળી જાય છે.
કેળાના છોડની ખાસ વાત
કેળાના છોડની ખાસ વાત એ છે કે એકવાર વાવેતર કર્યા બાદ તે લાંબા સમય સુધી રહે છે. સામાન્ય રીતે તે પાંચ વર્ષ સુધી ચાલે છે. જો તેને રોગો જીવ-જંતુ ન લાગે તો તે 10 વર્ષ સુધી ચાલે તેવી શક્યતા છે. તેને રોગોથી બચાવવા માટે, તેને સમયાંતરે સિંચાઈ કરવાની જરૂર છે. જો ખેડૂત ભાઈઓ સમયસર સિંચાઈ ન કરે તો કેળાના છોડને લાંબા સમય સુધી જીવંત રાખી શકાતા નથી.
ઘરે જ ખાતર બનાવે છે અને સિંચાઈ માટે ટપક સિંચાઈ પધ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે
સુધીર ગાંધીએ કહ્યું કે તેઓ કેળાની ખેતી માટે રાસાયણિક ખાતર પર નિર્ભર રહેતા નથી. તે વર્મી ખાતર દ્વારા ઘરે ઓર્ગેનિક ખાતરનો ઉપયોગ કરે છે. આને કારણે, ખેતીમાં તેમનો ખર્ચ પણ નીચો રહે છે અને તેમાંથી ઉત્પાદિત ફળો પણ સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. આ ઉપરાંત, તેમણે કહ્યું કે સિંચાઈ માટે ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે તમામ છોડને પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી મળે છે અને પાકની વૃદ્ધિ સારી થાય છે.
કેળાનું બજાર
કેળા લોકોના પ્રિય ફળોમાંથી એક છે. તેનું બજાર શોધવામાં વધારે સમય લાગતો નથી. ઘણી વખત તેના ફળ ખેતરોમાંથી જ વેચવામાં આવે છે. જે વેચાતા નથી,તે વેપારીઓ તેને બજારમાં હાથોહાથ ખરીદે છે. આ સિવાય કેળાના પાન પણ વેચાય છે, જેનો ઉપયોગ પાંદડા અને દોરડા બનાવવા માટે થાય છે. તેની કમાણી કેળાના ફળથી અલગ છે. તેમજ ખેડૂતો આનાથી પોતાનો નફો પણ બમણો કરી શકે છે.
