હિન્દુ ધર્મમાં શિવલિંગનું વિશેષ મહત્વ છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે, શિવલિંગ ખુદ શિવજીના અસ્તિત્વનું પ્રતીક છે, તેથી લોકો વર્ષોથી શિવલિંગની ઉપાસના કરે છે. લોકો શિવલિંગને દૂધ અથવા જળ ચઢાવવા વિશે પણ તેમના પોતાના મંતવ્યો ધરાવે છે. શિવલિંગ અંગે શાસ્ત્રોમાં ઘણી માન્યતાઓ છે. પરંતુ આજદિન સુધી કોઈને પણ આ સવાલનો જવાબ જાણી શકાયો નથી કે, કુંવારી યુવતીઓને શિવલિંગને સ્પર્શ કરવાથી કે તેની પૂજા કરવામાં શા માટે રોકવામાં આવે છે? આ એક એવો પ્રશ્ન છે જે પોતે જ લાખો પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. પરંતુ આજે અમે તમને તેની પાછળની કેટલુક સત્ય જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેના વિશે તમે કદાચ જાણતા નહીં હોવ.
પુરાણિક કથાઓ અનુસાર, એક વખત શ્રેષ્ઠતાને લઈને ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજી વચ્ચે વિવાદ થયો હતો. તેને હલ કરવા માટે એક દિવ્ય જ્યોતિ બહાર આવી. આ જ્યોતિને પછીથી જ્યોતિલિંગ માનીને બ્રહ્મા અને વિષ્ણુજીને આભાસ થયો હતો. જે પછી બંનેએ ભગવાન શિવને જગત ગુરુ માન્યા અને તેમની જ્યોતિર્લિંગની પૂજા કરી. હિન્દુ ધર્મમાં મૂર્તિ પૂજા ખંડિત હોવા છતાં, શિવલિંગ અને શાલીગ્રામની ઉપાસના શુભ માનવામાં આવે છે.
એક તરફ હિન્દુ ધર્મમાં ભગવાન શિવની ઉપાસના માટે શિવલિંગને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, તો બીજી બાજુ સદીઓથી કુંવારી યુવતીઓ શિવલિંગને સ્પર્શ કરી શકતી નથી તેવી માન્યતા યથાવત્ છે. શિવલિંગની પૂજા કરવાનો અધિકાર ફક્ત પુરુષોને જ આપવામાં આવ્યો છે અને તેની પૂજા કુંવારી છોકરીઓ માટે પ્રતિબંધિત છે. આની પાછળ ઘણા કારણો છે, જે આપણામાંના મોટા ભાગના લોકો જાણતા નથી. ચાલો જાણીએ આ કારણો વિશે.
એક જૂની કથા અનુસાર એવું માનવામાં આવે છે કે, ભગવાન શિવ ખૂબ જ કઠોર અને પવિત્ર તપશ્ચર્યામાં રહેતા હતા. આવી સ્થિતિમાં કોઈ પણ સ્ત્રી કે પુરુષ તેની આજુબાજુથી જતાં શરમાતા હતા. એટલું જ નહીં તે સમયે ભગવાન અને સુંદર અપ્સરાઓ દ્વારા પણ ખાસ કાળજી લેવામાં આવી હતી કે, ભગવાન શિવની તપસ્યામાં તેમની ભૂલથી ખલેલ ન પહોંચે. તેમના કારણે ભગવાનનું ધ્યાન વિભાજિત થતું નથી અને તે તેમને ક્રોધિત કરશે નહીં. કદાચ આ જ કારણ છે કે, ત્યારથી આજ સુધી કોઈ સ્ત્રી કે કુંવારી યુવતી શિવલિંગને સ્પર્શ કરી શકતી નથી અથવા પૂજા કરી શકતી નથી.
તમારામાંથી ઘણાને લાગે છે કે, કુંવારી યુવતીઓ ભગવાન શિવની ઉપાસના કરી શકતી નથી પરંતુ આ વાત સાવ સાચી નથી. ખરેખર છોકરીઓને ભગવાન શિવની એકલા પૂજા કરવાની મનાઈ છે પરંતુ જો તે એક સાથે શિવ-પાર્વતીની પૂજા કરે છે તો તેઓ આ માટે પ્રતિબંધિત નથી.
એક અન્ય માન્યતા મુજબ બધા પુરુષો ભગવાન શિવનો ભાગ છે જ્યારે છોકરીઓ માતા પાર્વતીજી છે. તેથી બધી છોકરીઓને શિવલિંગ પર હાથ મૂકવાની મનાઈ છે પરંતુ તેમને તેના પર પાણી ચડાવવા માટે મનાઈ નથી.
