વ્યક્તિ સાપને જન્મ આપે છે અને પછી જ્યારે કોઈ તેને મારવા માંગે છે, ત્યારે સાપ ત્યાં દેખાતો નથી, તે શક્ય છે? કદાચ તમે આ નહીં બોલો પરંતુ જ્યારે તમે હિમાલયના માંડિ જિલ્લાના દેવ પશાકોટની આસપાસના લોકોને પૂછશો, ત્યારે તમે તેમના જવાબ સાંભળીને આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો, કેમ કે તેનો જવાબ હા પાડી દેશે.
આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે અહીં તમને આવી કેટલીક વાતો સાંભળવામાં આવશે, જેને તમે જાણીને નહીં માનો, પરંતુ જે પણ તેઓ માને છે, તેઓ શરૂઆતથી અંત સુધી જાણતા હશે, તો પછી તમે પણ આ ચમત્કારોને માનશો. તેની સામે માથું ઝૂકાવશે… તો ચાલો આપણે જાણીએ કે આ ચમત્કાર કેવી રીતે થયો, કેવી રીતે કોઈ છોકરીએ સાપને જન્મ આપ્યો અને તેણી દેવી તરીકે કઈ રીતે પૂજાય…
ચૌહાર ખીણના ભગવાનની અનોખી કથા
દેવ પશાકોટ એ ચૌહાર ખીણનો મુખ્ય દેવ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે ફક્ત લોકોની ઇચ્છાઓને જ પૂર્ણ કરતું નથી. પરંતુ, તેઓ રોજિંદા જીવનમાં આવતી સમસ્યાઓ પણ દૂર કરે છે. હા, લોકો અહીં પરસ્કોના વિવાદો પણ પશાકોટ દેવના આશ્રયમાં સમાધાન કરે છે.
દેવ પશાકોટ મંદિરના નિર્માણમાં સામાન્ય મંદિરોના નિર્માણ કરતા વધુ સમય લાગ્યો હતો. પૌરાણિક કથા અનુસાર, આ મંદિર બનાવવા માટે પશાકોટ દેવનો હુકમ હતો કે નિર્માણ કાર્ય ખાલી પેટ પર થવું જોઈએ. ખોરાક ખાધા પછી મંદિરના નિર્માણ પર કડક પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ જ કારણ હતું કે કારીગરોએ સામાન્ય કરતા વધુ સમય લીધો. આ મંદિર લાકડાના શૈલીમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. જે તેને વધુ અલૌકિક બનાવે છે.
દેવ પશાકોટ મંદિર લોહારડીથી લગભગ 15 કિલોમીટર દૂર મરાડ નામના સ્થળે આવેલું છે. દંતકથા અનુસાર, ઘણા વર્ષો પહેલા, એક ભરવાડની પુત્રી પ્રાણીઓને ચરાવવા માટે મરાડ જાય છે. ત્યાં એક તળાવ હતું. જ્યારે તે થાકી જાય ત્યારે તે ત્યાં બેસી રહેતી. તરસ લાગે ત્યારે તે આ સરોવરનું પાણી પીતી. પરંતુ દરરોજ તેને અવાજ સાંભળતો હતો “પડવું” અને “નીચે પડી જવું”. તે કશું સમજી શકતી નથી. તે પાણી પીતી તે અવાજને પોતાનો વહેમ માનીને પાછી ચાલી જતી.
આ અવાજો પર્વતો પરથી આવતા
ભરવાડની પુત્રી તળાવમાંથી પાણી પીઈને દિવસે દિવસે નબળી પડી રહી હતી. એક દિવસ તેની માતાએ પૂછ્યું કે શું થયું છે જે તે ખૂબ જ નબળી પડી રહી છે. પછી તેણે તળાવના પાણીની ઘટના સાંભળી. આના પર, તેની માતાએ કહ્યું કે આ વખતે જ્યારે તેણે “પતન”, “પતન” નો અવાજ સંભળાય, ત્યારે તેને પડવાનું કહેવું. બીજા દિવસે જ્યારે યુવતી તળાવ નજીક ગઈ અને પાણી પીવા લાગી, ત્યારે ફરીથી તે જ અવાજ સંભળાયો. પછી તેણે માતાની વાત મુજબ, નીચે પડી ગઈ.
છોકરી થઈ ગઈ ગાયબ
કથા એવી છે કે જ્યારે યુવતીએ કહ્યું કે પડી જાઓ, ત્યારે નદી પર વસેલો પર્વત તરત જ પડી ગયો. આ પછી, ભારે વરસાદ પડ્યો અને તે છોકરી ત્યાંથી ગાયબ થઈ ગઈ અને પાણીમાં વહી રહેલા ટિકન પાસે આવી. હાલમાં આ સ્થળે પશાકોટ દેવતાનું મંદિર છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે પશાકોટ દેવે તે છોકરી સાથે લગ્ન કર્યા. લાંબા સમય પછી, તેણી તેના મામાદાદા પાસે ગઈ. જ્યાં તેણે સાપને જન્મ આપ્યો. આ જોઈને તેની માતાને ઝડપી પાડ્યો અને સાપને મારી નાખવાનો પ્રયાસ કર્યો. પરંતુ તે પછી તે છોકરી અને સાપ બધા ગાયબ થઈ ગયા અને ટિકાન પહોંચ્યા.
તે સાપ દર ત્રણ વર્ષે જોવા મળે છે
દંતકથા છે કે આ સાપ મહાનાગ, અજિયાપાલ અને બ્રહ્મા દેવ તરીકે ઓળખાતા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે ભરવાડની પુત્રી ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તેની ખુશીઓ શેર કરવા માટે પિયર ગઈ હતી. તે જ રીતે, પશાકોટ દેવ હજી પણ દર ત્રણ વર્ષે એક સાપની જેમ મરાડ જાય છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે તે જ નદીમાંથી પસાર થયો હતો જ્યાં ભરવાડની પુત્રી પાણી પીતી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે પણ તે મરાડ જાય છે, ત્યારે લોકો નદીની આજુબાજુ ઢોલ-નગારાના અવાજો સંભળાય છે.
જો કે આ અવાજો ક્યાંથી આવે છે? તે આજદિન સુધી જાણી શકાયું નથી. દર ત્રણ વર્ષે, દેવ પશાકોટની યાત્રા નીકળે છે જે મરાડ તરફ જાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગામના દરેક ઘરમાંથી કોઈ સભ્ય હોવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. લોકો આ યાત્રામાં જોડાય છે અને પશાકોટ તરફ નમન કરે છે અને વ્રતનો દોરો બાંધે છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે આ યાત્રામાં પશાકોટની યાત્રામાં ભાગ લેનારા ભક્તોની થેલી ક્યારેય ખાલી હોતી નથી. આજે પણ જ્યારે આ યાત્રા મરાડ પહોંચે છે ત્યારે તે ફાટેલા પથ્થરમાં સાપ જોવા મળે છે. તે જ સમયે, જ્યારે આ યાત્રા ટિકાન પર પાછા આવે છે, ત્યારે ભક્તો મરાડના દેવતાને સાપ તરીકે જુએ છે.
