ગીર ગાય પશુપાલન હવે જંગી નફોનો ધંધો બની ગયો છે. ગીર ગાયનું દૂધ લિટર દીઠ રૂ. 70 થી 200 સુધી વેચાઇ રહ્યું છે અને ઘી 2000 રૂપિયા પ્રતિ કિલો છે. ગીર ગાયનું નામ સૌરાષ્ટ્રના ગીર જંગલ પર રાખવામાં આવ્યું છે, તેમની કિંમત 90 હજાર રૂપિયાથી લઈને સાડા ત્રણ લાખ રૂપિયા છે. દૂધની કિંમત ગાયને આપવામાં આવતા ફીડ અને તેના પોષણ મૂલ્ય પર આધારિત છે. ગુજરાતના ગૌકૃષ્ણ જાતન સંસ્થાની ગૌશાળામાં ગાયને જીવંત પાવડર અને પલાશ ફૂલનો ચૂર્ણ આપવામાં આવે છે જે દૂધની ગુણવત્તામાં વધારો કરે છે. કોરોના રોગચાળાના આર્થિક સંકટને કારણે જૂની ગીર ગાય પણ 45 થી 60 હજાર રૂપિયામાં વેચાઇ રહી છે.ગુજરાતની ગીર ગાય રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશથી માંડીને બ્રાઝીલ સુધી પ્રખ્યાત છે, ગાય તેના કદ અને શરીરના રંગથી ઓળખાય છે.
ગોલ્ડન કપિલા અને દેવમાની ગાયને આ જાતિની શ્રેષ્ઠ ગાય માનવામાં આવે છે. ગોલ્ડન કપિલા 20 લિટર દૂધ આપે છે અને તેના દૂધમાં ચરબીની ટકાવારી 7 ટકા છે. દેવમાની ગાય દસ કરોડ ગાયમાંની એક છે, તે ફક્ત તેની ગળાના બેગના આધારે ઓળખાય છે. રાજકોટમાં જસદણની આર્યમાન ગીર ગૌશાળામાં 400 ગાયો છે, ત્યાં વિવિધ જાતિના 10 બળદો પણ છે. તેના ડિરેક્ટર દિનેશ સયાની કહે છે કે ગીર ગાય દર વર્ષે 10 મહિના વાછરડા અને દૂધ આપે છે અને તેને 2 મહિના આરામની જરૂર હોય છે.
ગીર ગાયની ઓળખ: લાલ રંગ, સફેદ ફોલ્લીઓ, કાનના પાછળના ભાગમાંથી ફેલાયેલા શિંગડા, લાંબા અને પેન્ડ્યુલસ કાન, એમ્બ્સ્ડ કપાળ, ગળાની થેલી અટકી, ગઠ્ઠો ગળાના પાછળના ભાગમાં અને આગળના પગની ઉપરથી. ગાયની પીઠ સીધી હોવી જોઈએ અને પાછળનું હાડકું પહોળું હોવું જોઈએ જેથી તે વધુ દૂધ આપી શકે. ત્વચા પાતળી, ખીલી નાની અને ચંદ્રની આકારની હોવી જોઈએ. બંશીધર ગૌશાળા વડોદરાના અજય રાણા કહે છે કે ગીર ગાય 10 થી 20 કિલો દૂધ આપે છે, ફક્ત એક ક્રોસ જાતિની ગાય 30 કિલો સુધી દૂધ આપી શકે છે પરંતુ તેનું પોષણ ઓછું રહેશે.
દિવ્યા કામધેનુ ગૌશાળા દૂધ વેચતી નથી, તે ફક્ત ઘી તૈયાર કરે છે અને તેને કિલો દીઠ 1950 રૂપિયામાં વેચે છે.દૂધથી ગર્ભધારણ ક્ષમતામાં વધારો કરે છે :શ્રીગિર ગૌ કૃષિ જતન સંસ્થા રાજકોટના ગોંડલ શહેરમાં છે, તેમનું ગૌશાળાનું દૂધ 200 રૂપિયા અને ઘી 2000 રૂપિયા કિલોમાં વેચે છે. તેના ડિરેક્ટર રમેશ રૂપારેલીયા કહે છે કે તેઓ ઋતુ અનુસાર ઘાસચારો, પૌષ્ટિક અને શાકભાજી ખવડાવે છે. ચરક સંહિતા અનુસાર, તેઓ ગાયને જીવંત પાવડર પણ ખવડાવે છે જેથી ગાયનું દૂધ આંખોની દ્રષ્ટિ વધારશે અને કલ્પના કરવાની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે. આયુર્વેદ મુજબ ગાયને પલાશ ફૂલનો પાવડર ચાવવાથી માનસિક શાંતિ મળે છે અને શરીરને ઠંડક મળે છે. તે સફેદ લ્યુકોરિઆમાં પણ ફાયદાકારક છે. સૌરાષ્ટ્રમાં એક કહેવત પણ છે કે, ગોમાતા, આયુર્વેદ અને કૃષિની ત્રિપુટી યુગને તમારી દાસી બનાવે છે. ગાયને બીટી કપાસ ન ખવડાવવો જોઈએ, આવા ગાયનું દૂધ નપુંસકતાનું કારણ બની શકે છે.
પંચગવ્ય ઘી મડે છે: ગૌ ક્રિસી જતન સંસ્થા પરંપરાગત રીતે વૈદિક એ -2 ઘીનું ઉત્પાદન કરે છે, જે પ્રતિ કિલો રૂ. 2 હજારના દરે વેચાય છે. દિગ્દર્શક રમેશ રૂપારેલિયા સમજાવે છે કે વૈદિક ઘી દહીંમાંથી બનાવવામાં આવે છે, માટીના વાસણમાં દહીં નાંખીને, વાસણમાં મંથન કરીને અને માખણ કાઢીને. હાંડી અથવા પિત્તળના વાસણમાં ગાયના છાણમાંથી ઘી કાઢવામાં આવે છે. તે હાંડી અથવા કાચનાં વાસણમાં સંગ્રહિત થાય છે જેથી તેની મિલકતો અકબંધ રહે. ગાયોને દૂધ પીવડાવવાથી દૂધની કમકમાટી ઓછી થશે.
ગીરગાયનાં ગૌમુત્રમાં 0.3 ટકા સોનું અને દુધમાં 0.7 ટકા સોનું હોય છે, ગૌમુત્રને સુકાવીને તેમાંથી ધનવટી બને છે. ગીરગાયનું ગૌમુત્ર સોનાની ભસ્મની ગરજ સારે છે. ગીર ગાયનું દુધ પીળુ હોવા પાછળનું કારણ તેમાં રહેલું સોનું હોય છે. ગીર ગાયએ સ્વાચ્છોશ્વાસની ક્રિયામાં બહાર કાઢેલા શ્વાસમાંથી લોકો ત્રણવાર શ્વાસ લે એટલે 24 કલાક માટેનું આયુર્વેદિક પોષણ મળી રહે છે.ગીરગાય સુંદર અને સ્વભાવમાં ભોળી હોય છે. બીજી ગાયોની માફક તે મારતી પણ નથી, જો ગીરગાયને બોલાવવામાં આવે તો તે અવશ્ય આવે છે. ગીરગાયને ખોરાકમાં લીલા ચારામાં ગદપ, મકાઈ, જુવારનો લીલો ચારો, સુકા ચારામાં મગફળીની પત્તી, સુકો જુવારનો ચારો તેમજ શેરડી અને લીલો ઘાસચારો આપી શકાય છે. આ ઉપરાંત જ્યારે ગીરગાયને બહાર ચરાવવા લઈ જવામાં આવે, ત્યારે તેના દુધની ગુણવતામાં વધારો થાય છે. કારણ કે ગાય બહાર ચરે ત્યારે વિવિધ પ્રકારનાં વનસ્પતીઓ આરોગે છે.
ભાવનગરનાં કૃષ્ણકુમાર સિંહજી પાસે બે હજાર ગીર ગાયો હતી. જ્યારે એક ડોલરનો એક રૂપીયો ભાવ હતો, ત્યારે બ્રાઝીલે 80 હજાર ડોલર ચૂકવીને કૃષ્ણકુમાર સિંહજી પાસેથી એક બળદ ખરીદ્યો હતો. બ્રાઝીલે ગીર ગાયોની પ્રજાતિનો વિકાસ કર્યો છે. હાલમાં બ્રાઝીલમાં સૌથી વધુ પ્રમાણમાં ગીર ગાય જોવા મળે છે. બ્રાઝીલમાં નાના પશુપાલકો પાસે 40 હજાર અને મોટા પશુપાલકો પાસે 1.5 લાખ જેટલી ગાયો છે, ત્યાં બધી ગૌશાળા સંપૂર્ણપણે કમ્પ્યુટર સંચાલિત હોય છે. ભારતમાં ગીરગાય માત્ર ગુજરાતમાં જ છે.
એમાં પણ ખાસ કરીને સૌરાષ્ટ્રમાં વધુ છે. ગીરગાય 300 દિવસનાં એક વેતરમાં 4 થી 4.5 હજાર લીટર દુધ આપે છે. જ્યારે જર્સી ગાય એક વેતરમાં 8 થી 8.5 હજાર લીટર દુધ આપે છે. જર્સી અને ગીર ગાયો સીવાયની ગાય એક વેતરમાં 3 થી 3.5 હજાર લીટર દુધ આપે છે. અન્ય ગાયોની સરખામણીએ ગીરગાયનું દુધ ગુણવતા અને જથ્થામાં એમ બંને રીતે ઉતમ છે. ગીરગાયના દુધનું નિયમિત સેવન કરનારાને કોઢ, આંખમાં નંબર આવવા, સાંધાના દુ:ખાવા જેવા રોગો થતા નથી, તેમજ હાડકાનું કેલ્શિયમ ઘટતુ નથી.
ગૌમુત્રનો અર્ક કેન્સરવાળા લોકો પીવે છે. જે પીવાથી કેન્સર મટી જાય છે, તેવા અનેક દાખલાઓ સામે આવ્યા છે.ગીરગાયના છાણનું લેપન જો ઘરની દિવાલોમાં કરવામાં આવે તો, અણુબોંબના રેડીએશનની અસર પણ થઈ શકતી નથી. અમેરિકાનાં વાઈટ હાઉસને ગીરગાયના છાણનું લેપન કરવામાં આવ્યું છે અને તેની ઉપર કલર કરવામાં આવ્યો છે. ગીર ગાયના છાણનો લેપ લગાડીને એક્સ-રે લેવામાં આવે તો, એક્સ-રે પણ આવતો નથી. કારણ કે આ છાણ રેડીએશનને રોકે છે.તેમજ મિત્રો જો આ લેખ પસંદ આવ્યો હોય તો જરૂરથી તમારા મિત્રો તેમજ તમારા પરિવાર સાથે શેર કરવા માટે વિનંતી ધન્યવાદ.
સ્ક્રીનને ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરીને બીજા આર્ટિકલ્સ પણ વાંચો…. <—<—
અમારુ આ આર્ટીકલ વાચવા માટે તમારો ખુબ ખુબ આભાર,અમે આશા રાખીએ છીએ કે તમને અમારુ આ આર્ટીકલ ગમ્યું હશે આ આર્ટીકલ તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો.
જીવન જરૂરિયાત તેમજ અન્ય મહત્વની માહિતી મેળવવા માટે આપણું સૌનુ ફેવરીટ @KhedutSupportPage ફેસુબક પેજ લાઇક કરો. આભાર…
