મૂળાનો પાક ઓછા સમયમાં વધુ નફાકારક પાક છે. જો કે તેને ઠંડા વાતાવરણનો પાક ગણવામાં આવે છે, પરંતુ તેની ખેતી મુખ્યત્વે રવિ સિઝનમાં થાય છે. મૂળાનો ઉપયોગ કાચા સલાડ તરીકે તેમજ શાકભાજી બનાવવા ઉપરાંત અથાણાં બનાવવામાં પણ થાય છે. કબજિયાત અને ગેસ વગેરે પેટની સમસ્યા તેના સેવનથી થતી નથી. પથરીના રોગમાં પણ તેનું સેવન સારું માનવામાં આવે છે. ભારતમાં તેની ખેતી મુખ્યત્વે પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, પંજાબ, આસામ, હરિયાણા, ગુજરાત, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તર પ્રદેશમાં થાય છે. આ સિવાય ઘણા રાજ્યોમાં પણ તેની ખેતી થાય છે. જો તેની યોગ્ય રીતે ખેતી કરવામાં આવે તો સારી ઉપજ સાથે જંગી નફો પણ મેળવી શકાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે, મોટી હોટલ અને ઢાબામાં સલાડના ઉપયોગને કારણે બજારમાં મૂળાની માંગ વધુ છે.
મૂળાની ખેતી માટે આબોહવા અને જમીન
મૂળાની ખેતી માટે ઠંડુ વાતાવરણ સારું છે. આ માટે 10 થી 15 સેલ્સિયસ તાપમાન જરૂરી છે. પરંતુ આજકાલ આખા વર્ષ દરમિયાન તેની ખેતી કરવામાં આવે છે. જોકે, ઉચ્ચ તાપમાન તેના પાક માટે સારું નથી. આના કારણે મૂળ સખત અને કડવા બની જાય છે. હવે, જો આપણે તેની ખેતી માટે માટી અથવા જમીન વિશે વાત કરીએ, તો લોમ અથવા રેતાળ લોમ માટી જેમાં સેન્દ્રિય પદાર્થ હોય છે તે તેની ખેતી માટે સારી માનવામાં આવે છે. મૂળાની વાવણી માટે જમીન pH. મૂલ્ય 6.5 આસપાસ હોવું જોઈએ.
વાવણીનો યોગ્ય સમય
મૂળાની ખેતી મેદાની અને ડુંગરાળ બંને વિસ્તારોમાં થાય છે. મેદાનોમાં તેની વાવણીનો સમય સપ્ટેમ્બરથી જાન્યુઆરી માનવામાં આવે છે. જ્યારે ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં ઓગસ્ટ મહિના સુધી તેનું વાવેતર થાય છે.
મૂળાની ખેતી માટે ખેતરની તૈયારી
મૂળાની વાવણી પહેલા ખેતર સારી રીતે તૈયાર કરવું જોઈએ. આમાં ખેતરમાં પાંચથી છ વાર ખેડાણ કરવું જોઈએ. મૂળાના પાકને ઊંડા ખેડાણની જરૂર પડે છે. કારણ કે, તેના મૂળ જમીનમાં ઊંડે સુધી જાય છે. બે વાર ખેડાણ કરવું જોઈએ અને તે પછી, ખેતરને સમતલ કરવા માટે પાટો નાખવા જોઈએ.
મૂળાના બીજ વાવવાની રીત
મૂળાના બીજ પણ બંધ અને સપાટ પથારીમાં વાવવામાં આવે છે. વાવણી વખતે પંક્તિથી પંક્તિનું અંતર 45 થી 50 સેમી અને ઊંચાઈ 20 થી 25 સેમી હોવી જોઈએ. તે જ સમયે, છોડથી છોડનું અંતર 5 થી 8 સે.મી. મૂળાના બીજને 3 થી 4 સે.મી.ની ઊંડાઈએ વાવવા જોઈએ.
મૂળાની ખેતીમાં સિંચાઈની વ્યવસ્થા
મૂળાના પાકમાં પ્રથમ પિયત ત્રણથી ચાર પાનની અવસ્થાએ આપવું જોઈએ. મૂળાની પિયત જમીન પ્રમાણે કરવી જોઈએ. તે વધુ કે ઓછું હોઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે શિયાળામાં તેને 10 થી 15 દિવસે પિયત આપી શકાય છે. ઉનાળામાં દર અઠવાડિયે સિંચાઈની જરૂર પડે છે.
મૂળાની લણણી
સામાન્ય રીતે મૂળાનો પાક 40 થી 50 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. જ્યારે મૂળો યુવાન અવસ્થામાં હોય ત્યારે તેની કાપણી ન કરવી જોઈએ. જ્યાં સુધી આ કદ યોગ્ય કદના ન હોય ત્યાં સુધી તેને કાપવું જોઈએ નહીં. સાથે જ એ વાતનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે, જ્યારે તમને લાગે કે મૂળા સંપૂર્ણ રીતે ખાવા યોગ્ય થઇ ગયા છે ત્યારે જ તેની કાપણી શરૂ કરો.
મૂળાની ખેતીમાંથી મળતો નફો
ખેડૂતો પ્રાદેશિક બજારમાં મૂળાનું વેચાણ કરી શકે છે. બીજી તરફ, મૂળા શહેરની નજીકના રિટેલ સ્ટોરમાં વેચી શકાય છે. આજકાલ, શહેરોમાં શાકભાજી અને ફળોના છૂટક સ્ટોર્સ ખોલવામાં આવી રહ્યા છે. જેના દ્વારા શહેરોમાં શાકભાજી સપ્લાય કરવામાં આવે છે. ખેડૂતો આવા છૂટક સ્ટોરમાં મૂળાનું વેચાણ કરીને સારો નફો કમાઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે મૂળાની કિંમત પ્રતિ ક્વિન્ટલ 500 થી 1200 રૂપિયા સુધીની હોય છે. જો સામાન્ય રીતે ખેતરમાંથી હેક્ટર દીઠ 150 થી 200 ક્વિન્ટલ ઉત્પાદન થાય તો પણ ખેડૂતો મૂળાની ખેતીમાંથી હેક્ટર દીઠ ઓછામાં ઓછા એક લાખ રૂપિયા સરળતાથી કમાઈ શકે છે.
સ્ક્રીનને ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરીને બીજા આર્ટિકલ્સ પણ વાંચો…. <—<—
અમારુ આ આર્ટીકલ વાચવા માટે તમારો ખુબ ખુબ આભાર,અમે આશા રાખીએ છીએ કે તમને અમારુ આ આર્ટીકલ ગમ્યું હશે આ આર્ટીકલ તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો.
જીવન જરૂરિયાત તેમજ અન્ય મહત્વની માહિતી મેળવવા માટે આપણું સૌનુ ફેવરીટ @KhedutSupportPage ફેસુબક પેજ લાઇક કરો. આભાર…
