અભિષેક જૈન રાજસ્થાનના ભીલવાડા જિલ્લાના સંગ્રામગઢમાં 2007થી તેમની વડીલોપાર્જિત જમીન પર ખેતી કરે છે. તેમની પાસે કુલ 30 વીઘા જમીન છે, જેમાંથી તે ઓર્ગેનિક લીંબુ અને જામફળ ઉગાડે છે. અભિષેક ક્યારેય ખેડૂત બનવા માંગતો ન હતો પરંતુ તેના પિતાના અવસાન બાદ તેને ખેતી તરફ વળવું પડ્યું. અજમેરના બેવરમાં બી.કોમનો અભ્યાસ પૂરો કર્યા બાદ અભિષેક માર્બલના વ્યવસાયમાં આગળ વધ્યા હતાં, પરંતુ પિતાના અચાનક અવસાનને કારણે તેને ખેતી કરવી પડી.
આ કામ ઘણું મુશ્કેલ હતું, પરંતુ અભિષેક નારાજ ન થયો. તેણે ખેતી શરૂ કરી અને ખેતરમાં લીંબુ અને જામફળના છોડ વાવ્યા. અભિષેક કહે છે, “આપણે બસ શરૂઆત કરવાની હોય છે, સમય જતાં તમે જાતે અનુભવશો કે તમારા બાળકો પણ તેનો આનંદ માણી રહ્યાં છે. ખેતી તેને પ્રકૃતિ સાથે જોડે છે અને તે વસ્તુઓને ખૂબ નજીકથી જોઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, તે બાળકોને મહેનતનું મહત્વ પણ સમજાવે છે કે ખોરાક કેમ ઉગાડવામાં આવે છે.
અભિષેકે ઓર્ગેનિક ખેતી શરૂ કરી. તેમનું કહેવું છે કે ઓર્ગેનિક ખેતી તરફ વળવાનો તેમનો નિર્ણય યોગ્ય હતો. તેણે કહ્યું, “2014 પહેલા, હું મારી જાતને જમીનમાં શું ભેળવવું જોઈએ તે વિશે બહુ જાગૃત ન હતો. મેં દાડમ ઉગાડવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ રસાયણોના આડેધડ ઉપયોગને કારણે છોડ નાશ પામ્યા. પછી મેં ઓર્ગેનિક ખેતી કરવાનું અને જીવામૃત જેવા કુદરતી ખાતરો અને ઘટકોનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું.”
આગળ તે કહે છે કે ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ અપનાવવાથી તે વર્ષમાં 2 થી 3 લાખ રૂપિયાની બચત કરે છે. અગાઉ આ જ પૈસા હાનિકારક રસાયણો પાછળ ખર્ચવામાં આવતા હતા. સજીવ ખેતીને કારણે જમીનની ગુણવત્તામાં નોંધપાત્ર સુધારો થયો છે. હવે તે દિલથી લીંબુની ખેતી કરે છે અને તેને સતત વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. માત્ર લીંબુ પાણી જ નહીં પણ લીંબુમાંથી અથાણું પણ બનાવવામાં આવે છે.
તેનો પરિવાર હંમેશા ઘરમાં લીંબુનું અથાણું બનાવતો રહે છે. એકવાર તેણે કેટલાક મહેમાનોને તેના દ્વારા બનાવેલું અથાણું પીરસ્યું, તેઓને તે ખૂબ ગમ્યું. ટૂંક સમયમાં વધુ મિત્રો અને સંબંધીઓ પણ આ સ્વાદિષ્ટ લીંબુ અથાણું માંગવા લાગ્યા અને તેઓએ લગભગ 50 કિલો લીંબુનું અથાણું બનાવ્યું અને તેનું વિનામૂલ્યે વિતરણ કર્યું.
2016 માં, તેણે વ્યવસાય હેતુ માટે અથાણાં બનાવવાનું શરૂ કર્યું અને હવે દર વર્ષે 500-700 કિલો અથાણાં વેચે છે. 900 ગ્રામની બોટલની કિંમત પેકિંગ અને શિપિંગની નજીવી કિંમત સાથે રૂ. 200 છે. તે કહે છે, “લીંબુએ મારું જીવન બદલી નાખ્યું છે. 1.75 એકરમાં વાવેલા લીંબુમાંથી મારી સરેરાશ આવક રૂ. 6 લાખ છે, જ્યારે ખેતીનો ખર્ચ રૂ. 1-1.5 લાખની આસપાસ છે.”
લીંબુ એક એવું ફળ છે જે આખું વર્ષ મળે છે. અભિષેક લીંબુની ખેતી શરૂ કરનારને સલાહ આપે છે કે ચોમાસાના પ્રથમ વરસાદ પછી લીંબુના છોડ વાવવા જોઈએ. તે લીંબુની સાથે જામફળની પણ ખેતી કરે છે. આ ખેતીમાંથી તેને લગભગ 3.5-4 લાખ રૂપિયાનો નફો થાય છે. અભિષેક કહે છે, “વ્યવસાયની દૃષ્ટિએ, જામફળ અને લીંબુ બંને છોડ રોપ્યાના ત્રણ વર્ષ પછી સારા ફળ આપે છે.
આ સિવાય લીંબુમાંથી અથાણું બનાવવાનું કામ મોટાભાગે તેનો પરિવાર કરે છે, જેમાં તેની માતા અને પત્નીનો સમાવેશ થાય છે. કેટલીક એવી બાબતો છે કે જેના વિશે તે ખેડૂતોના એક જૂથની જેમ ગંભીરતાથી વિચારી રહ્યો છે, જ્યાં તે ઉપયોગી માહિતી આપીને એકબીજાને મદદ કરી શકે છે અને પોતાના જેવા નગરજનોને રૂફટોપ ફાર્મિંગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી શકે છે.
અભિષેકને બે બાળકો પણ છે, એક છ વર્ષની દીકરી અને દસ વર્ષનો દીકરો. તે કહે છે, “બાળકો શાળાએ જાય છે અને અભ્યાસમાં સારા છે. લોકોને લાગે છે કે ગામડામાં જીવન નથી, પણ એ સાચું નથી! મારી પત્ની સુરત જેવા શહેરની છે જે મારી સાથે રાજસ્થાનના એક ગામમાં રહે છે અને તે અહીં ખૂબ જ ખુશીથી રહે છે. અલબત, ગામમાં આરોગ્ય સેવાનો અભાવ છે પણ અમે રસ્તો શોધી કાઢીએ છીએ. ,
સ્ક્રીનને ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરીને બીજા આર્ટિકલ્સ પણ વાંચો…. <—<—
અમારુ આ આર્ટીકલ વાચવા માટે તમારો ખુબ ખુબ આભાર,અમે આશા રાખીએ છીએ કે તમને અમારુ આ આર્ટીકલ ગમ્યું હશે આ આર્ટીકલ તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો.
જીવન જરૂરિયાત તેમજ અન્ય મહત્વની માહિતી મેળવવા માટે આપણું સૌનુ ફેવરીટ @KhedutSupportPage ફેસુબક પેજ લાઇક કરો. આભાર…
