દેશના ખેડૂતો હવે વધુ ને વધુ રોકડી પાકોની ખેતી તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. આમાં, ઓછા સમયમાં વધુ કમાવાની તક છે. આ જ કારણ છે કે શાકભાજીનું ઉત્પાદન સતત વધી રહ્યું છે. કૃષિ મંત્રાલયના તાજેતરમાં જાહેર થયેલા ડેટામાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે દેશમાં બાગાયતી પાકોનું ઉત્પાદન ઝડપથી વધ્યું છે અને તેનો સીધો લાભ ખેડૂતોને મળી રહ્યો છે.
હવે આજના ખેડૂતો માત્ર દેશી શાકભાજીની ખેતી નહિ પણ વિદેશી જાતો પર પણ કિસ્મત અજમાવી રહ્યા છે. ભારતમાં હાલમાં બ્રોકોલીની ખેતી મોટા પાયે થઈ રહી છે. ખૂબ જ ફાયદાકારક હોવાને કારણે, શહેરી બજારોમાં બ્રોકોલીની માંગ વધારે છે અને ખેડૂતોને તેનો લાભ મળી રહ્યો છે.
હકીકતમાં, બ્રોકોલી કેન્સર, સ્ટ્રોક અને હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડવા માટે ખુબ જ મદદગાર છે. આ ઉપરાંત, તે બ્લડ પ્રેશરને સામાન્ય રાખવામાં અને લોહીમાં કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવામાં પણ મદદરૂપ છે. આ સિવાય તેમાં ઘણા પોષક તત્વો પણ જોવા મળે છે. જો તમે પણ બ્રોકોલીની ખેતી કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તેને લગતી તમામ માહિતી અહિયાં દર્શાવવામાં આવી છે.
બ્રોકોલીની ખેતી માટે આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખો
બ્રોકોલીની ખેતી માટે 18 થી 23 ડિગ્રી વચ્ચેનું તાપમાન વધુ સારું માનવામાં આવે છે. પુસા બ્રોકોલી, KTS01, પાલમ સમૃદ્ધિ, પાલમ કંચન અને પાલમ વિચિત્ર ભારતમાં ઉગાડવામાં આવતી બ્રોકોલીની મુખ્ય જાતો છે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે હાઇબ્રિડ જાતોની ખેતી પણ કરી શકો છો.
તે વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં ઉગાડી શકાય છે, પરંતુ ઉચ્ચ ઓર્ગેનિક સામગ્રી ધરાવતી રેતાળ લોમ જમીન સારી ઉપજ માટે વધુ સારી માનવામાં આવે છે. કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોના મતે બ્રોકોલીની ખેતી કરવા માટે જમીનની પીએચ માન 6 થી 6.5 ની વચ્ચે હોવી જોઈએ. રોપણી પહેલા ખેતરને સારી રીતે તૈયાર કરવું જરૂરી છે.
જો તમને વધુ ઉપજ જોઈએ છે, તો 25-30 દિવસ અગાઉ ગાયનું છાણનો ઉપયોગ કરો સાથે સાથે જ જમીનનું પરીક્ષણ કરાવવું વધુ સારું છે. જો પરીક્ષણમાં કોઈ પોષક તત્વોનીલેવા ખુબ જરૂરી છે.
જો તમે એક હેક્ટર ખેતરમાં બ્રોકોલી વાવવા માંગતા હો, તો તમારે 400 થી 500 ગ્રામ બીજની જરૂર પડશે. સામાન્ય કોબીની જેમ, પ્રથમ બ્રોકોલી નર્સરી તૈયાર કરવામાં આવે છે અને પછી તેને ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે.
નર્સરીમાં તેની વાવણીનો સમય સપ્ટેમ્બરથી ઓક્ટોબર સુધીનો છે. એટલે કે, હવે તમારી પાસે તેની ખેતી માટે તૈયાર થવા માટે ઘણો સમય છે. નર્સરીમાં વાવણી કર્યા બાદ ગાયનું છાણ અને માટી સારી રીતે મિક્સ કરો અને બીજને ઢાંકી દો અને પછી સિંચાઈ કરો.
સતત બે વર્ષ સુધી એક જ ખેતરમાં બ્રોકોલીની ખેતી ન કરો
રોપાઓ તૈયાર થયા પછી, તેમને પહેલાથી તૈયાર કરેલા ખેતરમાં લઈ જાઓ અને રોપાવો. રોપણી વખતે પંક્તિથી પંક્તિનું અંતર 45 સેમી અને છોડથી છોડનું અંતર 30 સેમી રાખવું જોઈએ. એક હેક્ટર જમીન માટે 100 કિલો નાઇટ્રોજન, 50 કિલો પોટેશિયમ અને 60 કિલો ફોસ્ફરસ જરૂરી છે.
જો આપણે સિંચાઈની વાત કરીએ તો સામાન્ય રીતે બ્રોકોલીને 10 થી 12 દિવસના અંતરે પાણી આપવું પડે છે. પ્રથમ બે સિંચાઈ પછી, નીંદણ અને હોઇંગ દ્વારા નીંદણ દૂર કરો. તેમના ખેતીલાયક ક્ષેત્રને સ્વચ્છ રાખવું જરૂરી છે.
કૃષિ વૈવૈજ્ઞાનિકો સલાહ આપે છે કે, જે ક્ષેત્રમાં ગત વર્ષે બ્રોકોલીનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે, તે આ વર્ષે ન વાવવું જોઈએ. એવું જોવામાં આવ્યું છે કે જૂના પાકના અવશેષો વિવિધ પ્રકારના જીવાતોનો આશ્રય કરે છે અને એક જ ખેતરમાં ફરીથી વાવણી કરવાથી ઉપજ પર અસર પડે છે.
જ્યારે ફળ બ્રોકોલીમાં સામાન્ય કદનું બને છે, ત્યારે તેને લણવું જોઈએ. વિલંબ સાથે, તે ક્રેકીંગ શરૂ કરે છે. સામાન્ય રીતે પાક 60 થી 65 દિવસમાં લણણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે. ગુણવત્તા જાળવવા માટે, બ્રોકોલી રેફ્રિજરેટરમાં 4 થી 6 ડિગ્રી તાપમાનમાં સંગ્રહિત થવી જોઈએ. તેને લાંબા સમય સુધી સાચવવા માટે, તમે બ્રોકોલીને પ્લાસ્ટિકમાં લપેટીને ફ્રિજમાં રાખી શકો છો.
