પંજાબના હોશિયારપુરમાં એક ગામ વટાણાની ખેતીથી સમૃદ્ધ બન્યું છે. અહીં 5 હજાર જેટલા ખેડુતો વટાણાની ખેતી કરીને આત્મનિર્ભર થયા છે. તેઓ સમગ્ર દેશમાં વટાણા ઉત્પાદન અને સપ્લાય કરે છે અને ઘણા ખેડૂતોની આવક લાખમાં છે. હોશિયારપુર પર્વતની તળેટીએ આવેલું છે. અહીંનું એક શહેર ચબ્બેવાલ છે. 20 વર્ષ પહેલા અહીંની હાલત ખૂબ જ ખરાબ હતી.
ખેડુતોને કૃષિ ક્ષેત્રે નુકસાનનો સામનો કરવો પડી રહ્યો હતો અને તેના કારણે તેમને આર્થિક સંકટનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પરંતુ 20 વર્ષ પછી, વટાણાએ અહીંનું ચિત્ર સંપૂર્ણપણે બદલ્યું છે. જ્યારે આપણે આ ક્ષેત્રમાં જઈએ છીએ, ત્યારે ખેડૂતોની રહેવાની પરિસ્થિતિમાં સમૃદ્ધિ દેખાય છે. પાકું મકાન, ઘરમાં પોતાની કાર જેવી સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે. હવે પહેલા જેવું નાણાકીય સંકટ નથી. વટાણાની ખેતીમાં રોકાયેલા માત્ર ખેડુતો જ નહીં મજૂરો અને નિકાસકારોએ પણ ઘણો ફાયદો કર્યો છે.
હોશિયારપુરના ચબ્બેવાલના ખેડુતો આજદિન સુધી 2500 એકર ખેતરમાં વટાણા ઉગાડે છે. અહીં વટાણાનો સ્વાદ એકદમ મીઠો છે. આ જ કારણ છે કે દેશના અન્ય રાજ્યોમાં અહીં વટાણાની ઘણી માંગ છે. સૌથી અગત્યની વાત એ છે કે અહીં વટાણાનો પાક તૈયાર થાય છે. ખેડુતોની સખત મહેનતને કારણે આજે ચબ્બેવાલ માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ એશિયામાં પણ એકમાત્ર વટાણા બજાર છે.
પંજાબ ઉપરાંત, ચબ્બેવાલના વટાણા ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, છત્તીસગ,, દિલ્હી, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, ઝારખંડ, ઉત્તરાખંડ, બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતની મંડીઓમાં મોકલવામાં આવે છે. અહીં જે મજૂરો વટાણાની ખેતીથી પાક લે છે, મંડી અને પરિવહનના કામમાં જોડાયેલા લોકો રોકાયેલા છે. વટાણાની ખેતી અહીં 5000 થી વધુ પરિવારોની આવકનું સાધન છે. 20 વર્ષ પહેલાં, અહીંના ખેડુતો અન્ય રાજ્યોમાં ફેક્ટરીઓમાં મજૂર તરીકે સ્થળાંતર કરતા હતા. હવે ખેડૂતોની સાથે વેપારીઓ પણ છે.
ખેડુતો એક એકરમાં કેટલી કમાણી કરે છે…
જે ખેડુતોએ એક અથવા વધુ જમીનમાં વટાણાની ખેતી કરી છે, તેમની આવક લાખમાં છે. અહીં ખેડૂત વટાણાની ખેતીમાંથી કેટલી કમાણી કરે છે, તેનો અંદાજ ફક્ત એક એકરમાં વટાણાની ખેતીથી એક લાખ રૂપિયા મળે છે. એટલે કે આ વિસ્તારમાં વટાણાની ખેતીથી આશરે 2500 લાખ રૂપિયાની આવક થાય છે. એ પણ રસપ્રદ છે કે અહીં નાના ખેડુત પણ વટાણાની ખેતી કરે છે.
